Xabxabka ama Qaraha waa dalaga ugu biya badan ee miraha aynu beero, boqolkii ba 90 waxaa la sheegay in uu yahay biyo. Beerashadiisa ayaa ah mid sahlan oo aad u fudud, beerta ayaa la diyaariyaa oo la falaa kadibna miraha qaraha ayaa midh-midh ama lama midh loogu ridaa dhulka, maalmo kadib waa uu soo baxaa dhowr bilood dibadeedna waa uu soo go’aa
Qaruhu waxa uu ka mid yahay miraha inoo soo go’a xilliga xagaaga ah, waxaa lagu yaqaannaa dhadhan macaan oo wanaagsan iyo midab casaan ah oo qurxoon waxaana jira dhowr nooc oo uu u kala baxa qaraha, balse nooca midabka casaanka ah leh ayaa aad oo jecelyahay oo leh dhadhan macaan , sidaa darteed dadka oo dhami wey jecelyihiin, waxaa ku jira faytamiinno badan iyo waxyaabo muhiim ah oo caafimaadka jirka aan looga maarmin.
Faa’iidooyinka Xabxabka uu u leeyahay Jirka iyo guud Ahaan, Haragga sare iyo Timaha, inta laguma soo koobi karro waxaan ka mid ah kuwaan soo socda.
1- Qaraha jirka waxa uu ka ilaaliyaa xanuunnada wadnaha, istaroogga, sidaa darteed; faytamiinka faraha badan ee ku jira iyo nacfiga cunno ee uu leeyahay, waxey muhiim u tahay wadnaha iyo jirka.
2- Caafimaadka indhaha, dhegaha iyo sambabaha ayuu u roon yahay, wuxuuna leeyahay faytaminnada lagama maarmaanka ah ee caafimaadka indhaha u roon ayaa ka mid ah.
3- Xabxabka jirka waxa uu ka ilaaliyaa cudurrada halista ah sida kansarka sambabada ku dhaca, kan naasaha iyo kan prostate-ka ah.
4- Waxa uu kaalin weyn ka ciyaaraa xoojinta xubanaha taranka gaar ahaan raganimada iyo awoodda bacraminta qofkana.
5- Biyo badan ayaa ku jira, sidaa darteed waxa laga helaa firfircooni, baruurtana waa lagu jaraa.
6- Qaraha waxaa laga helaa maadada Collagen oo ka qeybqaadata xoojinta caafimaadka jirka, wey ifisaa, waxeyna ka ilaalisaa caalamadaha duqnimada.
7- Daraasaad la sameeyey ayaa waxaa lagu ogaaday in cunista qaraha ay u wanaagsantahay daadashada timaha rag iyo dumar, qofka intuu qofka kale ka xabxab cusnis badanyahay uu ka timo dhalaal badanyahay.
Cilmibaadhayaal ka tirsan jaamacadda Texas ee dalka Maraykanka ayaa ogaaday in xabxabka/qaraha ay ku jiraan maaddooyin ka dhigaya sida dawada loo isticmaalo awoodsiinta jinsiga ee Fiyaagara loo yaqaanno.
Arrintaas sababteeda markii ay sii baareenna waxa ay ogaadeen in ay la xidhiidho xabxabka oo wanaajiya caafimaadka xididdada dhiiggu maro si uu si habsami ah jirka oo dhan ugu gaaro dhaqso. In kasta oo ay sida oo kalana ku jiraan maaddooyin ka qayb qaata kor u qaadista doonista jinsiga ah.
Qaraha waxaa ku jira curiyeyaal ay ka mid yihiin Flavonoids, Carotene iyo Triterpenoid oo dhammaantood awood u leh burburinta sunta cuntada ka dhalata (Mariidka) iyo in jidhka ay ku samaysmaan waxa loo yaqaanno ‘Free Radicals’ oo qayb weyn ka qaata soo shaac bixita calaamadaha gabowga.
Qarahaa waxaa ku jira xaddi aad u badan oo ah maadadda Glutathione oo ah curiye nafaqo oo muhiim u ah caafimaadka beerka.
Boqolkiiba 92 xabxabku waa biyo, sidaa awgeed waxa uu jirka si gaar ah u geliyaa firfircooni iyo nolol waxa aanu ka hortaga ingagga oo ah in biyuhu ay ku yaraadaan jidhka maadaama oo jirku u baahan yahay biyo badan.
Qaruhu waxa uu kaalin muhiim ah ka qaataa daweynta garaaca iyo kaarka jidhka, gaar ahaan xaglaha iyo dadka xubno xanuunka leh. Sababta ugu weynina waa faytamiinnada tirada badan iyo maaddooyinka mariidka lidka ku ah ee xabxabku hodanka ku yahay.
W/Q Cabdiweli Axmed Daljir
