Itoobiya dhulkii hore haddaan ku qabsan lahaa kan igama soo doonteen waa se waxay ka dheefto
Sabarkii badnaa iyo iska indho tirkii dhulka itoobiya naga heysato ayaa ahayd qalad iyo gef weyn oo horay looga galay dadkeenna ay itoobiya gumeysaneyso haddaana inay nagu qabsato intii dhineyd waa arrin la yaableh, iyadoo usoo mareysa kuwa soomaalidiidka ah ee iyaga naftooda kol hore in wax laga qabto u baahnaa, waxaana la dhowranayay ilaa ay dalkii u xawilaan dowladda naflacaariga ah ee gumeysi doonka ah ee itoobiya.
Maahmaahdii Soomaaliyeed baa ahayd haddey gudineey gabalkey kugu jirin ima gooyseen,
Kuwii 1977kii aan ku dhignay wixii la ogaa ayaa mar kale soo damaaciyay dhulkeenna hooyo iyo badahiisa, iyagoo wejiga ku soo qabsanaya shisheeye kalkaalka soomaali diidka ah ee canaasiirtu ka taliso.
Si kastaba dowladda soomaaliya oo isku duuban anigoo kala qaad qaadeynin ayaa waxay iska taagtay mowqifkii ugu fiicnaa ee dhanka Dipolomaasiyada Adduunka, waxayna Itoobiya soo taageen meel gabiib ah oo cidla ah, iyadoo aanba leysla gaarin dagaalka gacan ka hadalka, taasna waan kaga adkaaneynaa oo waxaan leenahay geesiyaal u dhaarta ciidda iyo calanka iyo shacab dhiiran oo u hamuun qaba dhiigga cadowga inay ku faraxshaan.
Itoobiya waxay is mooday in ay haatan tahay Libaaxa Afrika, balse waxaa la tusay inay tahay Mukulaasha Afrika, waxaayna dowladdeenna u caddeysay inaysan ahayn siday ismooday itoobiya.
Adduunkoo dhan waxay la yaaban yihii siyaasad xumada itoobiya soo wajahday xilligaan taasoo sabab u ah inay maanta xukunka u hayaan kuwa asalkoodu mooriyaan ah oo aan sharuucda adduunka ku kala socda aan waxba ka garaneynin
Sidii caadadu ahayd waxaan leenahay itoobiya waxaa fiicnaan lahayd in aad taariikha dib u akhrisaan wixii la soo maray adduunyada, waayo waxay ku dambeyneyso ayaan ogahay iyo inaad idinkoo duleysan ka baxeysaan soomaaliya meyd iyo dhaawac baddanna dhabarka ku sita, ka dibna aad dhihi doonto adduunkow ireeba soomaaliyaa iqabsan rabta sidii kol horeba u dhacday idinna aad ogtihiin.
Soomaalidu waxay ku maahmaahdaa (Laba laba hore ayaa liidaanyo kicsa) ciil hora jiray dhul horena way heysatay balse markaan adduunyo maxaa igu uumay ayaa itoobiya ka yeeri doonta, waa hubaal haddeey geesiyaasha ciidanka soomaaliyeed ee sooma jeesteyaasha ku soo aadaan in ay guulo taariikhda baal dahab ah ka gala kugu dhigi doonaan waxayna maahmaahdu sheegeysaa (Soo joog Ninkii laga waayo Soo jiifso ayaa laga helaa) filinkaadana waqti xaadir kama shaqeynayo soomaaliya kamana gadmayo caalamka
Dhanka kale, shacabka geesiyada ah iyo dhammaan ciidammada soomaaliyeed ee heeganka ugu jira difaaca dalka ka codsaneynaa in soo xiraan xuduudaha dalka oo dhan kuwa qaa’imay dalkana lagu qaado xukunka u yaallo dalka kuwa shirqoolka u dhiga dalkooda, dadkooda iyo diintooda.
Waa hubaal in ay dowlad iyo shacabba ay ka guuleysan doonaan maxeysatada isu soo baheysatay in ay soomaaliya carqaladeeyaan in la kulmi doonaan hoog iyo halaag aysan filaneynin meel uu uga yimid, ilaaheyna raalli kama aha dulmiga
Annagoo gacanna Argagixisada kula dirireyna ayaan tan kalena ku difaaceyna cadowga dibadda dowlad iyo shacabba idinkoo isku duuban Inshaa Allaah soo hooya guusha iyo midnimada dalka
WQ: Osman Dhiblaawe
