Alle ayaa mahad idilkeed u sugnaatay, nabad galyo iyo naxriis nabigeena Muxamed dushiisa ha ahaato. intaa kadib;
Sida lawada ogyahay aadanahu wuu ka cararaa meeshii aysan nabadi ka jirin, si kasta oo ay qiimo ugu lahayd noloshii uu kuhaystay, sidoo kale xayawaanka ayaa ka guura halka lagu waxyeeleeyo barwaaqo kasta oo uu
ku qabay, jamaadaadkuna jiri mayaan haddii ayan helin nabad iyo daryeel, taasina waa wax marag madoonto ah oo ay fahmi karto cidkasta, soomaalidu waa tusaale nool, markii dalkeena bur burka iyo nabad la’aanta ka dhacday wixii dhacay waaba la ogaa ee isagama sheekeynayno.
Sidaas darteed Islaamku muhiimad weyn ayuu siiyey adkaynta nabadgalyada iyo ilaalinteeda waxaana la dhihi karaa waxay kamid tahay waajibaadka shareecada sugtay in laxifdiyo.
Islaamku isagaaba nabad galyo ah sida ku cad magaciisa, magacyada Ilahay waxaa kamid ah (Assalaam) oo micnaheedu tahay nabadgalyo, nabi Muxamad(scw) markan kusalinayno waxaa nala faray inaan niraahno (salalahu calayhi wasalim) oo micnaheedu yahay nabadgalyo iyo naxariis dushiisa ha ahaato, salaadaha markan kabaxno waxa nala faray inaan niraahno (allahuma anta salaam waminka salaam) oo micnaheedu tahay Ilahow adaa nabad ah xagaada ayayna nabadgalyadu katimaadaa, arrimahaas oo dhan haddii aan u fiirsano waxa ay ina tusinayaan martabada ay nabadu islaamku kajoogto iyo qiimaha gaarka ee ay leedahay.
Diinteena suuban ee Islaamka ah waxay nafaraysaa in aan adkayno nabadgalyada kuna dadaalno sidii loo ilaalin lahaa oo nabad loogu wada noolaan lahaa taasina ay tahay wajib muqadas ah oo mudan in la dhowro, Alle(sw) waxa uu quraankiisa kariimka ah kuyiri:-
(qofkii u dila qof mumin ah si ulakac ah, abaalkiisu waa jahanamo xaal uu kuwaarayo, ilaahayna waa ucarooday korkiisa wuuna nacladay wuxuuna udiyaarshay cadaab weyn)
waxaa kale oo isla aayadaas mida kahoraysa ilahay kuyiri:-
(sidedaba uma sugnaanin qof mu’min ah inuu dilo mu’min kale ilaa si kama ah mooyee) wuxuu kale oo yiri (kaliya waxa abalkoodu yahay kuwa ladiriraya alle iyo rasuulkiisa oo kufidinaya arlada fasaad in ladilo ama lasalbiyo ama gacmahooda iyo lugahooda isdhaaf loo jaro ama arlada laga masaafuriyo, sidaas ayay waxay ku leyihiin addunyada dulli iyo hoog aakhirana waxay leeyihiin cadaab wayn).
Waxaa kaloo yiri rabbi swt:-
“ha dilina naftii alle xarimay in la dilo ilaa inaad xaq ku dishaan mooyee. sidaasaa alle idiin dardaarmayaa ee waxaad mudan tihiin inaad garataan”.
Rasuulka(scw) wuxuu yiri:-
(Muslim waxaa ah qofkii ay dadka kanabad galaan afkiisa iyo adinkiisa mu’mina waxaa ah midka dadka u nabad galiya naftooda iyo maalkooda). wuxuu kaloo rasuulka(scw)yiri:- (Aduunyada oo suusha ayaa ilaahay kala fudud in qof muslim ah ladilo).
Lafdi kale waxa uu ku yiri (kacbada oo loo burburiyo dhagax dhagax ayaa alle kala fudud in qof muslim ah la dilo). wuxuu kale oo yiri rasuulka scw xadiis saxiix ah “Qiimaha qofka muslimka ah ayaa alle kala weyn adduunyada oo suusha”. Wuxuu kaloo rasuulka scw yiri:- (Qofkii dila gaal ay muslimiintu ballan is nabad galin ah kula jiraan galimaayo janada mana urinayo carafteeda waxaana carafteeda laga uriyaa masaafo loosocdo afartan sano).
WD: Ibraahim Warsame
