Masaaliixda marka la eego sharci ahaanteeda Culimadu waxay u qeybiyaan ilaa saddex qeybood oo kala ah:
– Mid uu sharciga si gooni ah uga hadlay oo waxaa ku soo arooray daliil gaar ah in waxani dan ugu jiraan dadka in kale.
Waana wax fara badan oo lama sookoobi karo balse hal ama laba tusaalle oo mowduucaan ku saabsan aan ka bixiyo waxaa ku tusaaleyn karnaa shuurada ama wada tashiga bulshada oo wuxuu sharciga ina farayaa inaan arrin dan guud ah aan qolo gooni ama qof keligii uu go’aan ka gaarin ee laga tashado, waxaan kaloon ku tusaaleyn karnaa in dadku ay hoggaan iyo nidaam yeeshaan si aan fowdo iyo kala dambeyn la’aan u dhicin.
– Mid sharciga uu si gooni ah u xarrimay oo waxaa ku soo arooray daliil gooni ah oo xarrimaya sida in lagu takri falo hantida guud ama wax la
musuqmaasuqo, sida dhabta ah marka loo eego qaybtan waa dhib ee dadka qaar baa is tusaya inay maslaxad ugu jirto.
– iyo Mid uu sharciga ka aamusay oo kuma soo aroorin wax daliil gaar ah oo banneynaya ama xarrimaya balse waxaa jira mabaadi’ iyo qawaacid guud oo tilmaamya in maslaxadani bannaantahay ama inay bannaaneyn. Tusaalayaal hore iyo kuwa casrigaynaan ah aan ku siiyo oo ku saabsan maslaxadan iska sii deysan oo aan daliil gaar ah ku soo aroorin: aruurinta musxafka quraanka si uuna u dayacmin quraanka, diiwaan u sameynta ciidamada, timbaraynta warqadaha kulli waxay la jaan qaadayaan mabaadida guud ee islaamka, tusaale kala saaridda maamulka, sameysashada calamo iyo baasaboor laysku garto, doorashooyinka iwm. “Meesh ay jirto maslaxada ayuu sharcigu jiraa.”
Sidaa daraateed, isbedelada waqtiga iyo horumarka bani’aadanka ayaa wuxuu keensanayaa in ay soo cusboonaadaan waxyaabo badan, nusuusta diintana waa kuwa kooban. Diinta islaamka waxay dajisay mabaadi’ guud oo waxaas oo dhami kulansanaya oo ay ka mid tahay mabda’ aan ka sheekeynayno ee maslaxada hayeeshee waxaa loo dhigay shuruud dhowr ah oo culimadu ay ka hadleen waana kuwan:
B- Waa inay tahay mid xaqiiqo ah oo aan wahmi ahayn, waxaa laga yaabaa in qofka uu is moodsiiyo in waxani maslaxo ku jirto isagoo ay hawadiisa ay jeceshahay ama naftiisa ay u janjeerto amaba in si xun uu wax u sawirto ama loogu sawiro amaba waxaa la arkaa in maslaxad shakhsiyadeed ay tahay oo ay ahayn mid guud ama ay tahay mid dheefteedu soo degdegto balse dhib ka weyn laga dhaxli doono goor dambe ama waxaa laga yaaba in maslaxad maadi ah aytahay balse maslaxad ka wayn oo macnawi ah inay luminayso.
Marka waxaa soo dhami waa in la eego marka la go’aaminayo waxani ma maslaxad baa ugu jirta umadda, maxaa yeelay fakirka qofka waxaa saameyn ku yeelan kara wax yaabo dhowr ah sida waqtiga iyo saameyntiisa shakhsiga iyo hummaaggiisa fikir ama aqooneed iyo halka iyo goobta uu joogo ama ku noolyahay maslxadiisa gaar ahaaneed ee maadiyeed waxaasoo dhami qofka waxay ku riixayaan inuu wax aan maslxad ku jirin uu ku sheego inay inoo tahay maslaxad sidaasi daraadeed baa islaamku wadatashi iyo gorfeyn iyo in si wada jir ah go’aan looga gaaro arrimaha masiiriga ah ugu towjiihinayaa dadka.
T- maslaxada waa inay tahay mid guud oo nacfigeeda dadka oo dhan u siman yihiin si qolo gaar ah aynan kaligeed u dheefsan.
mid aan sax aheyn
tusaale.
Qisada khadir iyo nabi muuse waxaa ku soo arooray in uu khadir ku kacay dhowr tallaabo oo nabiga Alle ee Muuse uu sawiran waayay ayna ugu muuqtay mid aan sax aheyn waayo khadir wuxuu gooyay naf aan waxba galabsan, hantina wuu ku xad gudbay balse wixi uu sameeyay si naba khalad uma ahayn balse iyadaas baa waafaqsaneyd sharciga maxaa yeelay waa gar iyo sharci in nafta iyo hantida qaarkeed la baabi’yo si loo xafido inteeda badan hadii laga fursan waayo.
Nabiga heshiiskii xudeybiyah wuxuu kula heshiiyay gaaladi qureysheed heshiis dhigaya in qofki soo islaama dib loogu celiyo maka oo loo gacan geliyo reer Makka qodobkaas iyo qodobo kale ayaa u cuntami waayay saxaabadi nabiga oo mari waayay iyagoo u arkaya liidnaan saas darteed buu cumar ku yiri nabiga maxaan isu liideynaa ha yeeshee nabiga waxaa u muuqday maslaxada ka weyn ee ka soo xasilaysa sidaasi darteed buu u galay heshiiskaa isaga ah wayna ka soo xasishay dabcan.
WD: Ibrahim Warsame
