Waxaa dunida soo food saaray arrimo hor leh oo ku soo kordhay kuwaasoo aan loo baran.
Waxaa kordhay duufaanno dabeylo oo biyo xoog badan wata oo waddamada dunnida qaarkood ay halakeeyeen iyadoo ay ka dhalatay bur bur hanti guryo iyo gawaari oo biyo xooggan ay maasheeyeen waxaana ka dhashay dhimasho iyo dhaawac dadka soo gaaray waxaa ayaana jirta volkaano ama qaraxa buuraha oo dab iyo holac socda soo daaya oo magaalooyinka soo gala taasoo barakac dhalisa.
Waxaa sidoo kale soo batay dhulgariir ku dhufta waddama badan oo dunnida ka tirsan oo dad kumanaan ah ay ku naf waayaan iyadoo u geysto burbur baaxad leh saameeya hanti guryo iyo qasaare dhaqaale.
Waxaa la dareemay roob la’aan oo isxig xiga oo waddamada dunida qaarkood soo wajahday siiba Afrika gaar ahaanna bariga afrika arrintaan ayaa ka dhalatay biyo yari oo ay la soo daristay beerihii wax soo saarka waraabka oo wax soo saarkii hoos u dhac weyn ku yimid in muddo ah waxaa alyana jirta abaaro iyo macluul oo haleeshay bariga afrika gaar ahaan waddamada itoobiya kenya iyo soomaaliya qaramada midoobay ayaa ka digtay in macluul xooggan ay ku soo fool leh bilaha soo aadan oo haddii aaan laga gaashaaman ay dhici karto inay ku dhufato dalalkaasi macluul daran iyadoo awalba ay jirtay dad badan oo la daalaa dhacayay abaar oo ay dhaafisay xoolahooda ayagoo gacmo maranna ay ku nool yihiin xerooyinka barakacayaasha IDP
Dad badan ayay degaan kood ku dhufatay abaar dhalisay biyo la’aan iyo beerihii o o waxba ka bixi waayay iyadoona leysaga hayaamay deegaannadasi .
Waxaa runtii ka jira bariga afrika xaalad bini’aadannimo oo u baahan gurmad deg deg ah malaayiin ruux ayaa la’ cunto hooy iyo biyo iyadoona ay u dheer tahay daryeel la’aan caafimaad sida caruurta oo ay haleeshay nafaqo darro iyo dhiig yari waana arrin u baahan gar gaar calami ishana lagu hayo xaaladda haatan dadkaasi ay ku sugan yihiin iyo sida looga caawin lahaa dhibaatadaasi ku habsatay mustaqbalka dhow iyo kan fog si markaasi dadkaasi ay u barabaxaan kol dambe.
Dhinaca kale, dagaalka aloosan yukreyn ee ruushka ku lugta leeyahay ayaa isna dhinaca si weyn ula degay dhaqaalaha dunida marka laga eego wax isdhaafsigii shidaalka iyo gaaska cunaqabateynta ruushka la saarayna ay ka soo if baxday mid dadka reer galbeedka oo haatan laga dareemayoy ciir ciir iyo sabeyn ascaarta lagu kala iibsado seyladaha ee quutu l daruuriga iyo qalab yada kale ee dadku adeegsadaan waxaana hoos u dhac laga dareemayaa dunida in ay ka kacday lacagtii .
Qatarta haatan ka soo fool leh hadallada kulkullul ay isdhaafsanayaa dalalka mareykanka reer galbeedka shiinaha iyo ruushka taasoo ay ka dhalan karto cadaawad xooggan iyo isbaheysi cusub in dunidu yeelato haddii uu sii socdo dagaallka yukreyn oo sannad jirsaday ayaa laga yaabaa inuu keeno isku dhacyo hor leh iyo bur bur xooggan oo waddamo badan ay la kulmaan kolka xaalka faraha uu ka baxo lana adeegsado hubka qatarta ah ee bayolojiga iyo nukliyeerka ilaa iyo iminka waxaa taagan dhibaato dagaalkaasi laga dhaxley saameyntiisa oo dunida ku keenay qalqal.
Xaalkuna haatan waa mid murugsan oo aan wax waan waan ah loogu talagelin oo arrintuna u muuqato hajabaad militieri iyo daan daansi. Ma mooddaa dagaalkii saddaxaad ee dunid in uu halkaasi ka billaaban karo xaalka markii uu sidaa noqdo ayaa arrintu tahay allow sahal balse la arki doonee.
WQ: Ibraahim Abuukar Ali
