Goobtu waa magaalada silfar biriin ee gobolka meerilaan ee dal weynaha maraykanka, dharaartuna talaado foogteeda hore sanadkii 1993-kii.
Gabar lagu magacaabo liifiyaan rays ayaa gaarigeeda kaga degtay afaafka hore ee guriga walaasheed, balse waxay ilowday inay daaqadda xirto oo ayadoo furan ayay ka tagtay.
Dhinaca guriga ayay u dhaqaaday si ay u eegto faldambiyeed ay 3 nin fuliyeen oo saacado ka hor halkaa ka dhacay.
Intaa ka dib ayadoo meyd ah oo dhulka taalla ayaa waxaa arkay askari boolis ah, sidoo kale wuxuu helay haweenay kale oo gudaha guriga lagu dilay iyo wiil yar oo asna u muuqda in la toogtay.
Maantaaa iyo habeenkeediiba baaritaan ayay boolisku ka wadeen guriga iyo agagaarkiisa oo ah halka dadka lagu laayay, waxayna aqoonsadeen dhibanayaasha oo dhan.
Meeli hoor waxay ahayd hooyo 43 jir ah oo ka howlgasha hay’adda duulista rayidka ah ee dalka maraykanka, 3 xabadood ayaana madaxa laga dhiftay.
Wiilkeeda oo 8 jir ahaa laguna magacaabi jiray tiriboor ayaa asagana lugaha iyo gacmaha ayaa laga xiray, waxayna boolisku ogaadeen in qalabka neefsiga oo hore uga xirnaa laga horay ka dibna uu sidaa ku geeriyooday.
Gabar kale oo lagu magacaabi jiray jeeni sandhar , oo ahayd dhaqtarad wiilka yar baxnaaninaysay ayaa ayadana baaritaan meydkeeda lagu sameeyay lagu ogaaday in qoobka ama karaankurka iyo isha maadkeeda rasaasta lagala eegtay.
Baaritaan 24 saacadood ka badan qaatay ayay boolisku ka sameeyeen goobta balse wax raad ah oo dambiilaha la xariira ma aanay helin, darbiyada gurigana waxay ku arkeen rasaas ku dhacday iyo dhiiggii dadka lalaayay oo ku sayrmay, taasoo daboolka ka qaaday baaxadda faldambiyeedka.
Dhiiggii iyo raadadkii kale ee dhacdada ayay baaritaan dhinaca biology-ga ah ku sameeyeen balse Iyana xog dheeraada oo dhibaneyaasha dhaafsiisan lagama ogaan.
Hareeraha guriga waxay boolisku ku arkeen qaar ka mida haraaga qalabkii uu dambiiluhu adeegsaday kolkii uu dadka gumaadayay, balse cidda uu yahay ayaa lagu jahwareeray.
Gaarigii ay wadan jirtay maldareed hoor oo ay hooyada dhibanaha ah ayaa asna goobtii waa laga waayay , hayeeshee waxaa laga helay meel aan goobta sidaa uga fogayn.
Dambiga halkaa ka dhacay wuxuu ahaa si gaar ah loo qorsheeyay, fulintiisa qaab argagax leh lagu gunaanaday.
Booliska iyo baareyaashu aad bay u dadaalayeen balse dhagarqabaha qudhiisa ayaa mucjiso ahaa oo si fudud xogtiisa laguma heli karin maxaa yeelay raad walba oo lagu aqoonsan karo waa uu ka saan tirtay.
Guriga alaabtii taalay jaqaf kama aanu maqnayn taasina waxay cadday u ahayd inaanu falku ahayn mid tuugnimo la xariira ee uu ujeeddooyin kale ku qotomay.
Haweenay oo u dhaxda odaygii ay Hooyada la dilay Kala tageen oo ku luglahaanta dhacda looga shakiyay ayaa la qabtay, taasoo ahayd qofkii koobaad ee falkan lagu tuhmo.
Haweenayda oo lagu magacaabi jiray Looransi hoor wuxuu khilaaf xoogani Kala dhexeeyay islaanta guriga lahayd oo dhibaneyaasha la dilay ka mid ahayd,xurguftooduna waxay ahayd mid masayr salka ku haysa maadaama uu Hal nin wada qabi jiray.
Odayga oo la oran jiray hoor wuxuu lixdameeyadii iyo todobaatameeyadii ka shaqayn jiray meel istudio ah, wuxuuna ahaa hal-abuure heesaha sameeya, qudhiisuna wuxuu lahaa cod la yaab leh oo uu miraha ku qaadi jiray.
Xilligaa guulo badan ayuu ka gaaray dhinaca suugaanta, 1973 ayuuna guursaday maldareed oo shaqaale diyaaradeed ahayd, waxayna Kala tageen sanadkii 1987-kii, balse khilaafkoodu ma dhammaan.
Garsoore furriinkooda goob joog ka ahaa oo lagu magacaabo hoobli diin ayaa sheegay inay baaritaan ku sameeyeen khilaafkooda ayna hoor ku xukumeen inuu bixiyo 18 kun oo doolar oo lagu baxnaaniyo wiilka ay isku dhaleen oo koomo ku jiray, balse wuu ka cagajiidayay inuu lacagtaa bixiyo.
Dhinaca kale odaygu wuxuu hantiyay hal Mallion iyo 7 boqol kun oo doolar oo uu ka helay qoyskii la laayay maadaama uu asagu xaq u lahaa dhaxalkooda, wuxuuna galay nolol ladnaan iyo baraaro leh.
Lacagtaasi waxay ahayd magdhow ahaan loo siiyay hooyada qoyska oo lagu magacaabi jiray maldareed ka dib markii wiilkeeda qalliin qaldan lagu sameeyay, dhacdii qoyska lagu xasuuqay ka dib waxaa ka faa’iidaystay oo dhaqaalahaa la wareegay odayga.
Dabcan lacag waxaa ka faa’iidaystay hoor iyo xaaskiisa cusub ee looransi, markii uu asagu geeriyoodona wax walba looransi ayaa u Hari lahayd.
Saacado ka dib Markii uu faldambiyeedyadku dhacay waxay boolisku tageen guriga hoor iyo looransi, balse si lama filaan ah ayuu ugu jawaabay, wuxuuna ku yiri waan idin raacayaa balse Hal qareen ayaan u baahanay.
Intaa ka dib boolisku waxay geeyeen xaafiis ay baaritaannada u adeegsan jireen si ay su’aalo u weydiiyaan, waxayna ku yiraahdeen xagee baad joogtay xilligii uu falku dhacayay, wuxuuna ugu warceliyay saaxiibtay ayaan la joogay.
Faldambiyeedkii dhacay wuxuu ahaa mid gobolka mayrland oo dhan gilgilay, waxaana ku naf waayay wiil yar oo koomo ku jiray, hooyadiis, iyo gabar kalkaaliso ahayd oo dawaynta gabanka haweenkaa ku qornayd.
Baaritaanka kiiskani wuu ku adkaaday Fpi-da , maadaama uu tuhunsanuhu ku sugnaa los angelos oo 3 kun oo kmr ka durugsan goobta uu falku ka dhacay.
Guriga iyo agagaarkiisa waxaa la geeyay tobaneeyo eeyaha wax uriyo ah si loo helo xog tixraac ah oo dambiilaha ku saabsan, tanina qeyb kamida bastoolad oo haraageeda goobta lag helay, waxaana lagu wareejiyay fpi-da si ay u baaraan, waxayna caddeeyeen inaanay wuxu bastoolad ahayn ee ay yihiin qeyb kamida qoriga loo yaqaanno ar 7.
AR 7 waa qori fudud oo xittaa ay carruurta yar yari qaaadan karaan, dambiiluhuna asaga ayuu falka arxandaradda ah ku gaystay, wuxuuna ka saaray numberkii astaanta u ahaa si aan loo garan.
Inta badan dambiileyaasha waxaa ku adkaada inay astaanta qorigaa qariyaan, balse Kani waa ka duwan yahay oo waaba tir tiray numberadii oo dhan.
Gabar uu dhalay hoor oo ninkii qabi jiray hooyada la dilay oo 18 jir ahay, laguna magacaabo difanis hoor ayay boolisku su’aalo qorigaa ku saabsan weydiiyeen si fudud ayayna dhammaantood uga jawaabtay, sidoo kale waxay bixisay ama sheegtay sir la yaab leh.
Tolow sirtaasi maxay ahayd, dambiiluhu’se kumuu noqan doonaa la soco qeybta labaad ee muuqaal xiga ku jirta.
WQ: Abwaan Hareeri
