Soomaaliya waa dal madaxbanaan lixdan iyo laba sano wadal ku yaala Geeska Africa waana dal muhiim u ah marinada caalimiga ah waana dalka Geeska Africa ugu xeebta dheer , waana dal bulshadiisa ay yihiin boqolkiiba boqol muslimiin ah oo suniyiin ah.
Hadaba dalkeena Soomaaliyeed waxa uu ku tiirsan yahay ilo badan oo dhaqaale ah waxaana qeyb Ka Dekedaha oo ah ilaha ugu muhiimsan ee nolasha bulshada Soomaaliyeed oo dhami ay ku tiirsan yihiin waana halka ay oga soo dagaan dhamaan baahiyahooda aas aasiga ah ee kala duwan oo guud ahaan dalka laga isticmaalo, waana ilaha dhaqaale ee soo xareeyo lacago badan oo ay dowladdu cashuur ahaan u qaadato.
Deked waa meelaha laga eego dalalka hormarkiisa waana meesha laga qiimeeyo dhismaha Dekeda , hormarkeeda dhismo, shaqada baaxada leh ee maalin laha ah Ka socoto intaasi oo dhan ayaa laga qiimeeyaa Deked hadaba haddii ay intaas oo dhan ay shaqeenayaan oo ay hagaag sanyihiin dalkaas waxa uu noqonay dalalka Dekedohooda uu hormarsan yahay isla markaana uu caalamka la tartamaayo.
Dekedaha soomaaliya waxaa ku socda hormaro badan oo lagu wado waxaana dhismaha Deked laga filayaa in laga bilaaabo maamulka Galmudug oo qaban qaabo xooggan ugu jira sidii uu u dhislahaa islamarkaana ay latartami lahaayeen Dekedaha dalka sida Dekeda garacad oo ay dhisteen shacab isku tagay oo si isxil qaan ah u dhistay Deked casri ah islamarkaana ay oga soo dagaan alaabaha ay u baahan yihiin sidoo kalena waxaa dhismay Dekedaha kala ah sida Dekeda Boosaas ee xarunta ganacsiga , Dekeda barbara oo iyana si heersaro sara ah loo dhisay halka dekeda muqdisho iyana si casri ah horay loogu dhisay.
Shanta maamul ee dalka Ka jira markii aad eegto dhamaantood waxa ay leeyihiin Dekedo waana waxa kaliya ee aan kaga fiicnahay dalalka dariska ah ee aan qaarkood heesan dakad ama qaarkoodba aysan ku filneen dakadohooda.
Hadaba haddii aan u imaadno muhiimad intee in la eg ayuu u leeyahay dalkeena Dekedaha.
Muhiimad weyn ayuu dalkeena u leeyahay dakedaha waana meesha kalinaya Nololsha shacabka Soomaaliyeed ee ku nool dalka ay ku tiirsan yihiin oo ay oga soo dagaan wax walba oo ay u baahan yihiin islamarkaana ay Ka dhoofsadaan waxa ay dibadaha u dhoofiyaan.
Sidoo kale muhiimada uu inoo leeyahay Dekedaha ayaa ah in dalka uu uyahay muraayaddii dalka waana halka kaliya ay kasoo dagaan dhamaan alaabaha qaar ee aan u dhoofino wadamada aan jaarka nahanay.
Dowladda iyana muhiimad ayey u leedahay sababtoo ah dowladd waxa ay dowladd ku tahay waa dhismaha kaabayaasha dalka dowladduna waxa ay Ka sameeneeysaa dhaqaalo xooggan ama canshuur isla markaana canshuurta lagu sii hormarinaayo kaabayaasha dhaqaale ee dalka sidoo kalena shaqaalaha dowladdana ay Ka helayaan mushaaraad ku filan.
Ugu danbeyn dal aan dakad laheen waa dal jiritaankiisa uu ciriir yahay hadaba waxa aynu inalaga baahan yahay waa in aan sii dhisano Dakadeheena oo aan quruxsano islamarkaana aan ku shaqeysano.
WQ: Abdinaasir Yuusuf Aadan
