Diinteena Islaamka waxay noo sheegatay in adduunkan aan joogayno maalmo kooban qof walbana uu ka tagayo maalin maalmaha kamid ah, sidaa daraadeedna ay laga maar maan tahay in looga faa’ideysto u tabcashada daarta aakhiro ee aan dhamaadka laheyn, daartan aduunyo ee aan maanta ku noolnahay ma ahan tii rasmiga aheyd ee waa meel aan safar ka nahay waxaana loo baahanyahay in aan lagu kadsoomin dhaldhalaalkeeda.
Aduunku waa waqti yar, waxaana loogu talagalay in ruuxa muslimka ahi ugu shaqeysto aakhiradiisa oo ah gurigiisa rasmiga ah, waa beer uu ku beerto qofka Muslimka ah si aakhiro ugu baxsado, wixii maanta adduunka aad ku beerato ayaad beri guran dooontaa,safar dheer oo aan kasoo laabasho laheyna waa la geli doonaa Alle ha inoo fududeeyo camalka wanaagsan ee aan maalinta dambe aan u baxsano waa waxa kaliya aakhirada na anfacayo waa camal wanaagsan iyo cibaado suuban waana in ruux walboo muslim ah intaa ku dadaalo.
Islaamku wax walbo wuu inoo qorsheeyey nolosheena adduun iyo midda aakhirana wuu inoo miisaamay si labadaba ugu shaqeysano si isu dheela tiran waayo labaduba shaqo bay inaga rabaan si nolosheena u noqoto mid nidaamsan Alle ka cabsi ku dheehan dagan aan cabsi iyo argagax ku jirin taana waxaa heli kara ruuxa Rabbigiisa ka baqa adduunkiisana u shaqeysta dhammaan dhinacyada noloshana sidaa bay ku hagaageysaa lama rabo inaad noqoto qof hal dhinac keliya u go’ay dhankii kalana halmaama waayo noloshu waxaa la rabaa inay ku socoto si hagaagsan oo isu dheelatiran midaas ayaa abaal marinta adduun iyo midda aakhiraba ay ka dhalanayaan.
Beerta iyo abuuritaankeeda waxay u baahan yihiin dadaal iyo adkeysi joogto ah inaad ku qaabisho oo aadan marnaba ka daalin waayo waa mustaqbalkaadi iyo waxa aad u aayi doonto waligaa sidaa daraadeed waa in aad si dhameystiran ugu dadaashaa ka miro dhalinta guulahaaga labad daarood if iyo akhiro Alle ha ina waafajiyee wanaagooda.
Noloshaada waa inay ahaataa mid nafsad ahaan kheyrka rajeysa uuna ka buuxo dadaal iyo go’aan adeyg, arrinkaasina wuxuu ka muuqdaa waxyaalahan soo socdo:
Camiraadda arlada
Allaah Kor ahaaye Wuxuu yiri: “Wuxuu idinka abuuray dhulka oo idin
dejiyey dhexdiisa si aad u camirtaan” (Huud: 61)
Allaah wuxuu nagu beeray arladan oo na amray inaan camirno oo ku hormarinno ilbaxnimo iyo dhismo u adeegeysa aadmiga, oo aan ka hor imaaneyn shareecada Islaamka ee sahlan, balse wuxuu ka yeelay camiraaddeeda iyo hormarinteeda waxyaalaha ay dooneyso shareecada iyo cibaadooyinka xitaa waqtiyada lagu jiro duruufta adag iyo marka uu xaalka murugsan yahay , sidaas awgeed buu
Nabigeenna NNKH ku baraarujiyey qofka Muslimka ah in haddii qiyaamuhu dhaco isagoo gacanta ku haya abuur uu doonayo inuu beero, markaa waxaa saaran inuu ku dhaqsado beeritaankeeda, hadduu karo si ay ugu noqoto sadaqo. (Axmad 2712)
Dhex galka dadka
Islaamka wuxuu ku baaqaa in lagala qayb qaato dadka xagga dhismaha iyo sameynta ilbaxnimo iyo wax hagaajinta, iyo in la dhex galo dadka oo lala xiriiro si edeb iyo dabci san leh si kastaba ha u kala duwanaatee dhaqammadoda iyo diimahooda, wuxuuna Islaamka nagu baraarujiyey in ka dhex bixidda iyo ka fogaanshaha dadka aanay ahayn dowga dadka diinta ugu yeera iyo kuwa wax hagaajiya, sidaas awgeed buu Rasuulkii Alle SWT ka yeelay in qofka dadka dhex gala oo ku sabra waxa ka soo gaara oo dhibaato iyo gef ah uu ka fiican yahay qofka ka gooni noqda oo ka fogaada (w.w. Ibnu Maajah 4032).
Diinta Islaamka waxay tixgelin iyo mudnaan siisa Cilmiga
Ma aha arrin kedo ku timid in kelmedda ugu horreysa ee ka mid ah
Qur’aanka ee lagu soo dejiyey Nabigeenna NNKH tahay: Iqra (Akhri), Waxaa halkaa lagu caddeeyey inuu Islaamka dhiirrageliyo dhammaan noocyada culuunta nafaca u leh aadmiga ilaa uu ka dhigay dariiqa uu maro qofka Muslimka ah isagoo cilmo doon ah uu yahay jid uu u hayo Jannada, sida uu Nabigeenn scw yiri: “Qofkii qaada waddo uu ku dalbayo cilmi, Allaah wuxuu ugu sahlaa waddo ka mid ah waddooyinka Jannada.” (Ibnu Xibbaan 84).
Islaamku ma yaqaan dagaal ka dhexeeya diinta iyo cilmiga sida diimaha kale, bal si ka duwan taasi si dhan, diinta waa baaqa cilmiga waana taageeraha iyo ugu yeeraha dadka barid iyo barashoba maadaama uu ugu jiro khayr aadimiga.
Sidaas awgeed buu Allaah u maamuusay qaddarka caalimka ee bara dadka khayrka oo u yeelay darajooyin sare, wuxuuna Nabigeenna NNKH sheegay in dhammaan uunanka ay u duceeyaan macallinka bara dadka khayrka. (At-Tirmidi 2685)
WD: Ibrahim Warsame
