Wasiirka Tamarta iyo Kheyraadka Dabiiciga dalka Turkiga Dr. Alparslan Baytaktar iyo wafdi uu hoggaaminayo ayaa dhawaan soo gaaray magaalada Muqdisho, si uu uga qeyb galo munaasabadda soo dhaweynta Markabla shidaalka sahminaya Oruc Reis, kaasi oo ku soo xirtay Dekedda Muqdisho, balse waxa uu Saakay u ambabaxay Deegaamaddii uu sahanka baariseedka ka bilaabi lahaa, taasi oo ah 3 Xermo oo ku teedsan Xeebaha magaalooyinka Mareeg ilaa Hobyo ee maamul Goboleedka Galmudug.
Wasiirka Batroolka XFS C/risaaq Cumar iyo Mas’uuliyiin kale ayaa ku soo dhaweeyay garoonka diyaaradaha Aadan Cadde. “Imaatinka Mudane Baytaktar iyo wufuudda kale ee dalka soo gaaray ayaa caddeyn u ah sida ay dhacdada maanta loo taagan yahay u noqonayso daahfurka marxalad cusub oo horumar ku soo kordhinaya xiriirka iskaashiga dhaqaale ee labada dal” ayuu yiri Wasiirka Batroolka iyo Keyraadka Dabiiciga ee XFS Cabdirisaaq Cumar.
“Anigoo ku hadlaya magaca Umadda Soomaalyeed waxaan u mahadcelinayaa shacabka, Dowladda Turkiga iyo hoggaankeeda Mudane Rajab Dayib Ordogan oo markasta oo aad istiraahdid Soomaaliya waa laga sii jeestay dib u xasuusiya caalamka. Maanta mar kale ayaad qaadateen go’aan ku saabsan xoojinta horumarka, dhaqaalaha iyo awoodda Soomaaliya”, sidaasi waxaa yiri:- Madaxweynaha Jamhuuriyadda Soomaaliya Dr. Xasan Sheekh Maxamuud, “Soomaliya waa cusub ayaa u baryey Shidaalka dalkeena ku jiro ayaan la soo baxeena”, ayuu sii raaciyay.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud oo kaga qeybgalay Dekedda Muqdisho munaasabad lagu soo dhaweynayey Markabka ORUC REIS oo baaris ku sameynaya Shidaalka dalkeenna ayaa xusay rajada ay leedahay Soomaaliya oo ka faa’iidaysta khayraadkeeda, wuxuuna intaasi raaciyay in tallaabadani ay tahay mid taariikhi ah oo horseedi doonta horumar dhaqaale iyo shaqo abuur ballaaran, isagoo soo bandhigay in dowladda Soomaaliya ay ka go’an tahay in ay si wanaagsan uga faa’iideysato kheyraadka dabiiciga ah ee dalku leeyahay, iyada oo ilaalinaysa danta guud iyo maslaxadda Shacabka.
Munaasabaddan oo ay ka soo qeybgaleen masuuliyiin ka tirsan dowladaha Soomaaliya iyo Turkiga ayaa Madaxweyne Xasan Sheekh waxa uu u mahadceliyey Madaweynaha Turkiga Mudan Rajab Dayib Ordogan iyo Shacabka dalkaasi oo si Walaalnimo ah u garab istaagay dowlad-dhiska iyo horumarinta Soomaaliya. “Anigoo ku hadlaya magaca Umadda Soomaalyeed waxaan u mahadcelinayaa shacabka, Dowladda Turkiga iyo hoggaankeeda Mudane Rajab Dayib Ordogan oo markasta oo aad istiraahdid Soomaaliya waa laga sii jeestay dib u xasuusiya caalamka. Maanta mar kale ayaad qaadateen go’aan ku saabsan xoojinta horumarka, dhaqaalaha iyo awoodda Soomaaliya”.
Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xamsa Cabdi Barre, ayaa isna ku dhawaaqay ‘in aan si dhab ah u billownay sahankii iyo geeddigii looga bixi lahaa gaajada iyo faqriga’, isagoo ka hadlayay munaasabad galabtaasi lagu soo dhaweynayay Markabka Oruc Reis oo baaris ku sameynaya shidaalka Soomaaliya ayaa sheegay in Alle idankii Soomaaliya ay ka gudbi doonto saboolnomada, isla markaana ay maanta billaabatay howshii aan uga faa’iideysan lahayn kheyraadka dabiiciga ah ee Illaahey dalkeenna dhex dhigay.”
Mudane Xamsa ayaa isna sidoo kale u mahadceliyay shacabka iyo dowladda Turkiye, isagoo intaa raaciyay in shacabka Soomaaliyeed ay maanta ku faraxsan yihiin in aan u taagan nahay dhaqan-gelinta heshiisyadii aan la galnay walaalaheenna Turkige, kuwaasi oo ku saabsanaa amniga, dhaqaalaha, iyo soo saarista shidaalka, kuwaasi oo uu sheegay inay ay horseed u noqon doonaan kobcinta dhaqaalaha dalka, sugidda amniga iyo dalkeenu gaaro isku filnaansho dhan walba ah.
Bayaanka DFS ee Imaatinka Oruc Reis, Markabka Cilmi-baarista ee Badda Turkiga ee Ururinta Xogta Seismic ee 3D ee Biyaha Soomaaliya.
“Maanta, waxaan u dabaaldageynaa guul muhiim ah anagoo Soomaaliya ku soo dhaweynayna Oruc Reis, oo ah markab cilmi baaris ah oo laga leeyahay dalka Turkiga. Markabkani waxa uu qaban doonaa howsha ugu muhiimsan ee sameynta xog-ururinta seismic-ka 3D-ga ee dhulkeena ee Badda ah. Dhacdadani waxay muujinaysaa rajo iyo horumar, taasoo ka dhigan tallaabo muhim ah oo loo qaaday ka faa’iidaysiga awoodda dhaqaale ee ballaaran ee Soomaaliya”.
“Sahaminta Shidaal-biyoodka ee badda Soomaaliya waxay u heleysaa fursado wax-ka-beddel ah oo Ummaddeena ah, iyadoo awood loo leeyahay in aan daaha ka qaadno kheyraadka horseedi kara horumar iyo barwaaqo waara. Waxaan rajo wanaagsan ka qabnaa in cilmi-baarista la sameynayo 5-ta illaa 7-da bilood ee soo socda ay xaqiijin doonto awoodda Soomaaliya ay u leedahay in ay abuurto Warshado shidaal oo ganacsi ahaan wax ku ool ah. Daah-furka noocan oo kale ah wuxuu aas-aas ahaan u beddeli karaa muuqaalkeenna dhaqaale, soo jiidashada maalgashi cusub, abuurista shaqo, iyo kobcinta korriinka muddada dheer”.
Bayaan ayaa lagu yiri:- “Guushan ayaa ka tarjumeysa sida joogtada ah ee ay uga go’an tahay maamulka hadda jira ee uu hoggaamiyo Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud, horumarinta dhaqaalaha Soomaaliya, kor u qaadista amniga iyo horumarinta qiyamka dimoqraadiyadda. Aragtida Madaxweynaha ee Soomaaliya barwaaqo iyo xasillooni waxay sii wadaa inay dhiirigeliso hindisayaal geesinimo leh oo kan oo kale ah, oo Ummaddeenna ku hagaya mustaqbal ifaya”.
Dowladda Federaalka Soomaaliya waxay si kal iyo laab ah ugu mahadcelineysaa saaxiibada Turkige iyo cid kasta oo ka qeyb qaadatay mashruucan muhiim ka ah. Waxaan weli rajo ka qabnaa saameynta wanaagsan ee sahamintani ku yeelan doonto mustaqbalka Soomaaliya.
By. C/lahi Ruush
