Arooska marka laga hadlo reer baraawe wax badan ayey kaga duwanaayeen Soomaalida kale, oo arooskooda maalmo ayuu socon jirey, xitaa dhaqan waxa ay lahayeen gabadhaha marka la soo doonto oo la bixiyo in guriga hooyadeed laga wadi jirey oo guri kale la geyn jirey sida guriga ayeeydeed ama asxaabteeda iyado looga dan leeyahay in mudadaas arooska ka dhiman aan la arkin xitaa bannaan uma aysan so bixi jirin iskaba daa in ninka lagu daraayo ay is arkaan!.
Maalmahaas ay qarsan tahay gabadha waxaa loo sameeyn jirey in huruud iyo waxyaabaha la isku qurxiyo oo dabiiciga ah loo mariyo si iyada oo nuureysa loo arko maalinka arooska, intaas marka lagaso tago waxa jirey wax ay dhahaan sariir saar waana arrin iyaga u gaar ah oo soomalida kale aan ka simaneyn xitaa reer xamarka,
sida caadiga ah sariir saarka waxa uu dhacaa maalinka beri arooska yahay manta oo kale micnaha maanta wiilka ciddiisa marka ay meherka iyo arooskooda isku darsanayaan, dhanka gabadha waxaa ka dhacaayo cilaan maris iyo sariir saar, subixii hore marka meherka uu dhaco ka dib guriga gabadha ay ku qarsan tahay waxa ka bilaabanaayo cilaan Mariska,
ka dib cilaan Mariska marka uu dhamaado galbihii oo kale waxaa dhacaayo sariir saarka, haddii aan sariir saarka sharaxaad idinka siiyo waxa waaye in Galabkii marka la gaaro ay gabadha iyo qofka malxiisadda u’ah in ay sariir seexdaan oo hore loo diyaariyey ka dib marka ay seexdaan in marada hiddaha iyo dhaqanka ee Aliindiga ah lagu daboolo ka dibna maamoyin ay qolka soo galaan ay u duceeyaan gabadha, waxa jirto sharuud ah maamada ducada ku aqrineyso in aysan waligeeda furiin soo marin oo waliba qof weyn oo da’ ah ahaato.
Waxaa kale ay aaminsan yihiin aroosadda gabadha sariirta la korto in uu arooskeeda soo dhowaanaayo marka maamo walba waxa ay dhihi jirtey gabadheyda hala korto oo ciyow hala guursado, ileen gabdhahooda in yaraan lagu guursado ayeey jeclayeen haddii 20 ay gaarto waxaa ay dhihi jireen waa ay duqowday ama waa (carmal,) gabadhaan maxaa nin la’aan dhigey.
Dhaqan kale oo waxa ay lahaayeen in gabadha qofta malxiisadda u eheed in ay iyada toddobada ka bixiso ilaa isbuucaas na ay iyada la joogto wax walba ay ubaahan tahay u sameyso.
Arooskooda ilaa 7 maalmood wuu gaari jirey in kasto hadda dhaqankaas laga sii guuraayo oo waxay kala ahaayeen 7da maalmood:-
Horta meherka inta uu dhicin wiilka hooyadiisa waxa ay keenta wax tuunzi la dhoho, tuunzi waxa laga wadaa wax walba oo gabadha u baahan tahay oo ay ku jiraan dharkeeda iyo shoppingkeda oo hal shey ka maqneen in ay keento xitaa dahabka, waxaana la keeni jirey gabadha guriga hooyadeeda dadka dhan meesha ayeey iskugu imaan jireen ka dibna hal hal inta loo soo bixiyo ayaa dadka la tusi jirey.
Maalinka labaad waxaa waaye meherka sido kale maalin waxa jirtey wiilka ciddiisa xaflad yar ay sameesan jireen oo gurigooda maalinkaas qado loo doonan jirey, maalin oo gabdhaha dhankooda cilaan saar iyo sariir saar isku jiro, maalinkaas waxaa dhanka wiilka ka socdo meherka, maalinta kale waa arooska gabdhaha oo wax wiil ah looma ogoleen kaliya gabdho iyo maamooyin ayuu ahaa, ka dibna waa la galbin jirey gabadha oo galabkii ninkeeda ayaa u imaan jirey oo wadan jirey.
marka galbiska gabadha hooyadeed looma ogoleen in ay raacdo oo dhaqan ahaan mamnuuc ayuu ahaa kaliya waxa raaci jirey gabdhaha iyo gabadha habar-yarteeda, ka dibna iyadaa soo kala habeyn jirtey wax walba oo waano ah siin jirtay, ka dibna waa ay soo tagi jireen.
Maalmo ka dib marka toddobada la gaaro waxaa la sameyn jirey labo toddobo oo ah mid gabadha hooyadeeda iyo mid wiilka hooyadiisa kala dhiganayaan, mar walba waxaa ku hormari jirey wiilka ciddiisa maalinka ugu horeyso marka ay dhigtaan maalinta kale gabadha ciddeeda ayaa dhigan jireen, maalinkaas ay gabadha guriga hooyadeed toddobada ka dhaceyso gabadha hooyadeed waxa ay keeni jirtey ama qasab ah in ay keento ugu yaraan 2 boorso oo shoping ka gabadha ah sida ay hore uso sameysey wiilka hooyadiisa maalinka tuunziga, ka dibna haddii dahab u raacsiin karto caadi ayeey eheed oo wax qasab ah ma leheen.
Marka ay toddobada ka baxaan dhaqan waxay qabeen in wiilka iyo gabadha ay guriga gabadha hooyadeed aadaan maalinka ay toddobada ka baxaan maalinka ku xigta oo meesha u horeyso ay aadayaan ay noqoto guriga hooyadeed
guriga gabadha ciddeeda waxaa laga sameyn jirey martiqaad aan caadi eheyn oo dhan walba ka diyaarsan qado aan caadi eheyn ayaa loo sameyn jirey ama qofka rabo waxa uu ka dhigan jirey maalinka toddobada ay ka socoto guriga gabadha oo maalinkaas ayaa martiqaadka laga dhigan karey.
Iskuso wada duub arooska reer baraawe dhan walba waa uu ka duwanaa aroosyada kale ee Soomaalida.
WQ: Sacdiya Sheikh Baana
