Haddii laba qof ama wax ka badan ama laba qabiil amaba laba dowladood is dagaalaan heshiiska dhexdooda kama yimaado ee waa inay helaan dad ama dowlado ku soo baxa murankooda ama dagaalkooda.
Haddey yihiin waxa is dagaalaya dad islaam ah waxaa habboon in sida ugu dhaqsiyaha badan loo dhexdhexaadiyo oo loo kala dhex galo ayaa fiican.
Dagaalna sida ay Soomaalidu ku maahmaahdo dagaal gondahaaguu ka dhashaa dagaalku mar waa ku tala gal ula kac ah, marna waa kugu qabatay iyo qaddar Alle,
Ujeedka aan ka leeyahay dagaalka waa maxay waxaan doonayaa in ay dadku kala fahmaan keebaa sax ah keebaa khaldan, oo aan marnaba kuu bannaaneyn?.
Haddaad tahay qof ilaahey caqligiisa dhameystiray waxaad ogaataa in in uusan ilaahey raalli ka ahayn dulmiga dulmi waa asbaabaha ugu horreeya ee dhaliya dagaal iyo dhiig daata.
Qofka muslimka ah waxaa looga baahan yahay in laga nabad galo gacantiisa iyo carabkiisa taasina waa akhlaaqda wanaagsan bulshada islaamka ah ee kula nool.
Haddaba, dagaal keebaa xaq ah ee noo bannaan keebaase noo bannaaneyn?
1-dagaalka xaqa ah waa midka aad ku difaacaneyso maalkaaga iyo cirdigaaga macnaha ruuxii ama qoladii kuugu timaado dagaal ay kugu waxyeeleynayaan waa inaad iska difaacdaa oo aad weliba jilbaha u aasataa adigoo ku shahiidaya difaaca naftaada, caruurtaada, maalkaada, diintaada iwm.
Markii cadow ku soo duulo dalkaada qof waliba waxaa ku waajib ah uu ka mid noqdo dagaalkaas lagula jihaadayo cadowga isagoo kaga qeyb qaadanayo saddex sifo midkood, soomaalida waxay tiraahdaa dagaal waa Af, addin iyo anfaco, saddexdaas ayaa kuu furan in aad midkood kaga qeyb qaadato dagaalka.
Matalan haatan waxaa loo diyaar garoobayaa dagaal wajigiisa labaad ee lagula dagaallamayo argagixisada kuwaasoo ah urur isku biiray oo ajaanib iyo soomaali ka kooban, ujeedkooduna yahay in dalka ay geliyaan maxmiyad ama gumeysi dadban kuwaasoo aan waxba reebin ama hambeynin.
Sidoo kale, duulaanka dibadda kaaga yimaada dalka iyo la dagaallanka burcadda, tuugada, ciyaal weerada, muqaddaraadka, fusuqa, musuq maasuqa, eexda, laaluushaka, afmiinshaarka warxumo tashiilka ah iwm, kuwaasina dagaalkooda waa xaq.
Dagaalka aan xaqa ahayn: waa midka sokeeye ee aan laasimka ahayn sidal laba daris ah, laba qof oo khilaaf yar soo kala dhex galay, midka qabyaaladda iyo goboleysiga ku dhisan, isu habar wacashada iyo balaayo afuufka waxaasi oo dhan waa khashin aan loo baahneyn.
dadkana waxaan kula talin lahaa inay iska fogeeyaan wixii keeni kara dagaal sokeeye oo ah kaa dhimay kugu dhimay, waa la soo arkay hadduu wax faa’iido ah leeyahay kaas iyo kuwa la mid ka ahna maahan maahan wax wanaagsan mana ahan dagaalka xaqa ah ee naloo banneeyay.
Dagaalka noocaan ah haddii aad ku dhimato ogoow adiga iyo midka kaleba kii la dilaa waa ahlu naar, sidaa daraadeed dagaalka sidaas u kala garta.
WQ: Osman Dhiblaawe
