Bacdamaa uu so Af jarmayo Wajigii 1-aad ee Dagaalka lagu ciribtirayo Kooxda sii liiceysa oo gabalkoodu dhacayo ayaa hadda waxaa socda Dagaalka Wajigiisa 2-aad, kaasi oo ku wajahan dhameystirka goobo yar ee ay kaga harsan yihiin Gobolka Galguduud iyo Mudug, iyadoo horey looga sifeeyay Dhammaanba Maamulka Hirshabeelle, islamarkaana u bilaabatay gaarsiinta adeegyadii lagama maarmaanka u ah nolosha Dadweynaha ku dhaqan Deegaannaddii la xoreeyay.
waxaana tusaale u soo qaadan karnaa Degmada Aaden Yabaal oo ka tirsan Gobolka Shabeellada Dhexe oo dhawaan la gaarsiiyay Kaalmo gargaar cunto, Dawo, lana howgaliyay Isbitaalkii Degmadaasi iyo in loo xiray Nalalka Soolarka hadda Magaaladaasi habeenkii waxaa ka baxaya Iftiin Leyrar ah, taasi oo aysan hore u arag.
Waxaa kaloo jira howl-gal lagu xaqiijinayo amniga deegaannadii horay looga saaray Kooxda Khawaarijta ah ee Al-Shabaab ayaa ka socda Gobolka Hiiraan, waxaana hoggaaminaya Guddoomiyaha Gobolka Cali Jeyte Cismaan iyo Saraakiisha ciidamada Xoogga dalka Soomaaliyeed iyo kuwa Deegaanka.
waxaa dhowaan la qorsheynayaa in uu bilowdo wejigii labaad ee dagaalka ka dhanka ah Kooxdaasi, waxaana meelaha ugu horreeya ee la filayo in uu ka dhaco ka mid ah galbeedka Gobolka Hiiraan, iyadoo uu Guddoomiye Jeyte oo warbaahinta la hadlay uu sheegay in ay ku jireen diyaar garowgii ugu dembeeyay ee dagaalka.
Haddaan ka hadalno Dagaaladdii ugu dambeeyay ee lala galo Kooxda Khawaarijta ah ayaa waxaa ka mid ah Degmada Galcad iyo Deegaannada ku dhow dhow waxayna Ciidanka xoogga dalka ay Khawaarijta ka xoreeyeen Magaalada Galcad ee gobalka Galgaduud, waxayna Ciidamada dhowr jiho ka galay magaalada.
waxaa lagu sameeyay baaritaano lagu xaqiijinayo Amniga, waxaana Ciidanku qarxiyeen Miino ay ku dhex qariyeen Guri ku yaalla Magaalada, wax khasaare ahna kama soo gaarin cidna, sida Wariyaal ka tirsan Warbaahinta Qaranka oo ciidanka la soda ay soo sheegayaan in Khawaarijtu iskaga carartay.
Galcad oo muddooyinkii u dambeeyay ay isku aruursanayeen, waa magaalo muhiimad u leh isku socodka Deegannada ka tirsan Gobolada Shabeelada Dhexe iyo Galguduud, iyadoo mas’uuliyiintii ka hadlay arrintaasi waxaa ka mid ahaa Taliyaha Ciidanka xoogga dalka Soomaaliyeed General Odawaa Yuusuf Raage wuxuuna Warbaahinta Qaranka u sheegay in Galcad si buuxda ciidanku ula wareegay wixii markaan ka dambeeyana loo gudbi doono deegaannada kale ee ay uga harsan yihiin dalka.
Saraakiisha Ciidanka Xoogga dalka, ayaa la kulmay qaar ka mid ah dadka degmada Galcad, waxaana ay ka wada hadleen sidii looga wada shaqeyn lahaa adkeynta Ammaanka iyo Ciribtirka Argagixisada waxaana loo caddeeyay in Dowladdu aysan marna ka bixi dooninin Deegaanada la xoreeyo, ayna ku kalsoonaadaan Dowladdooda, si loo soo gaarsiiyo Adeegyada ay Dadweynuhu u baahan yihiin,
waxaa kaloo ka hadlay arrimahaasi Madaxweyne kux-igeenka Galmudug mudane Cali Daahir Ciid wuxuuna soo dhaweeyay guulaha Ciidamada Xoogga dalku ka gareen howlgalka wajiga labaad ee ka socda qeybo ka mid ah Galmudug.
“Gudaha Galcad iyo hareeraheeda ayay Mujaahidiinta Xoogga Dalku ka wadaan hawlgal weyn oo lagu raad-goobayo Khawaarijta, dhul ka badan 100 KM oo ka tirsan bariga Galguduud iyo xadka Shabeelaha dhexe ayaa laga soo nadiifiyay”- sidaasi waxaa yiri Wasiir ku xigeenka Warfaafinta Cabdiramaan Yuusuf Cadaala.
Ciidanka Xoogga Dalka ayaa howlgalo khawaarijta looga sifaynayo ka sameeyay deegaanada Ceel Heele, Ceel Dhiig saar iyo kalabayr oo dhammaantood hoostaga Magaalada Galcad ee gobalka Galgaduud, taasina waxay daba socotaa hadalkii Madaxweynaha Jamhuuriyadda Mudane Xasan Sheikh Maxamuud uu dhawaan ku dhawaaqay bilaabashada wajiga labaad ee howlgalka Khawaarijta looga xoreynayo Gobolada Dalka.
waxuu howlgalkaas uu ku socda si xowli ah, iyaado ilaa iyo hadda la xoreeyay Deegano badan oo ka kala tirsan Galmudug iyo Hirshabelle, Wasiira Arrimaha Gudaha ee Xukumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Axmed Macallin Fiqi oo ka hadlaayay Dagaalka Wajiga 2-aad ayaa isna sidan yiri:- ” Hawlgalkan waxa uu kuwii hore uga duwan yahay waxa uu ku bilowday, kuna dhammaanayaa qorshe dhammaystiran”
Farriimo badan ayaa loo diray Dhallinyarada lagu dhameynayo Dagaalada ay u isticmaalaan Kooxda Khawaarijta ah, waxaana tii ugu dambeysay u diray Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud, wuxuuna ugu baaqay dhallinyarada Soomaaliyeed ee ku maqan kooxda Khawaarijta Al-shabaab in ay ka soo noqdaan fikirka guracan ee kooxda,
islamarkaana isku soo dhiibaan Dowladdooda, isagoo xusay in dhallinyarada la marin habaabiyay ee qoriga loogu dhiibay si ay u daadiyaan dhiigga walaalahooda Soomaaliyeed ku dhiirageliyay in aysan ka daba lumin kuwa ogaaday in ay ka imaan karin ama ku qancay fikirkaas qaldan.
“ Waxaan rabaa inaan baaq u jeediyo dhallinyarada Soomaaliyeed ee ku maqan Al-shabaab,waxaan leeyahay iyagana walaalayaal ka soo noqda, dalkan dal aan ahayn ma lihidiin, dadkan dad aan ahayna ma lihidiin, Diintan Diin aan ahayna meel idim ma taalo, dadka Soomaaliyeed ee qiimaha badan ee boqolkiiba boqol muslimka ahaa waa kuwaa taagan, Masaajida camiray dhulka jooga u soo noqo, meelaad ka aadi kartid malahan,” ayuu yiri madaxweyne JFS Mudane Xasan Sheekh Maxamuud.
Madaxweynaha oo hadalkiisa sii wata ayaa yiri”Haku lumin rafaadka aad ku jirtaan ma mudnid inaad ku jirtid.
Sabab aad godka dhexdiisa ugu jirto aad banaanka uga soo bixiweydo oo godka ugu saxarooto oo meeshaada ku jirto maalmo dhan oo godka lagugu imaan, sabab aad ugu sii jirto malahan, ka imow adiga fursad ayaa leedahay, kuwo aan fursad lahayn oo ka imaan karin ama ogaaday ku qancay in ay ka imaan karin haku deysan haku daba lumin, ka imow waa dalkaagii, waa dadkaagii, waa dowladdaadii,
iyagana baaqaas ayaan u dirayaa waana u furan tahay, ciqaab iyo bahdil loolama diyaar ah waa la soo dhoweynayaa, waana kuwaa maanta ciidamada amniga ayay ku jiraan, xukuumaddii ayay ku jiraan, maxaa ku dhahaa baladka ayay ku ganacsadaan, waa joogaan kuwii ka soo noqday, la midaa tahay ka imow iyagana intaasaa oran lahaa aad iyo aadaa u mahadsan tihiin,”.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka ayaa hadaladaasi ka jeediyay Masjidka Madaxtooyada ayaa sidoo kale, ka hadlay go’aamo dowladda ay ku xakamayneyso hubka sharci darrada ah ee ay mas’uuliyiinta dowladda ku dhex wataan caasimadda Muqdisho, ka ganacsiga gaadiidka iyo agabka ciidamada iyo dagaalka ka dhanka Khawaarijta.
waxaa kaloo jira in Ciidamo laga keenay Dalka Yugaandha uu kula hadlay Xerada Hiil weyne oo u dhaxeysa Muqdisho iyo Balcad, waxaana noo sharaxaya Wasiirka Gaashaandhigga XFS Cabdulqaadir Maxamed Nuur Jaamac waxa ay Ciidamaasi yihiin iyo waxa ay qaban doonaan “Ciidanka Xooga Dalka Soomaaliyeed guulaha isdaba jooga ah ee ay ka gaarayaan Furimaha dagaalka waxaa u dheer, in ay ka qeyb qaadan doonaan sugida amniga Caasimadda Muqdisho laga bilaabo.
Ciidamadaan oo qeyb ka ah CXDS gaar ahaan kuwooda u tababaran Sida Booliiska ee loo yaqaano “Militairy police” ayaa waxay la shaqeyn doonaan Booliiska Soomaaliyeed si loo xaqiijiyo amniga muwaadiniinta ku nool caasimadda..
Dhinaca kale waxaa jira marka ay kooxdu dareento ama la saaro awood Ciidan iyo mud dhaqaale waxaa soo if baxa in ay dhexdooda iska shakiyaan, faraha isku tag taagaan, ka dibna uu dagaal gacan ka hadal ah uu dhex maro, waxaana tusaale nooga filan.
Warar aan ka helnay Dadka Deegaanka Cows weyne oo ka tirsan Degmada Ceeldheer ee Gobolka Galguduud ayaa tibaaxaya in Kooxda Al shabaab ay Deegaanka Bido Ciise iskaga dilay 10 dagaalame halka Cosweyne oo habeen hore lagu xiray Odayaal ka tirsanaa Kooxda Khaaarijta ee Al-shabaab ah, kana soo jeeda Deegaanka Ceeldheer, islamarkaana caan ka ahaa.
waxaa kaloo jira in dhawaan ay isku fara saareen Degmada Jilib Hoggaamiyayaal sare oo ka tirsan Kooxda Khawaarijta ah, waxayna iska dileen Maleeshiyaad badan, haddaba maxaa xiligaan Keenay Khilaafka gacan ka hadalka gaaray ee Kooxda Argagixisada Shababka Dhexdeeda?
Macluumaad dheeraad ah ayaa laga helayaa khilaaf xoogan oo soo kala dhex galay Horgalada Muhaajiriinta Kooxda Shababka iyo Horjooge ka tirsan Kooxdaan, ka dib markii la weeraray Guri uu ku sugnaa Horgalka ugu sareeya Ajaaniibta, kaasoo ku yaal magaalada Jilib ee Gobolka Jubada Dhexe, waxaana ka dhashay khasaare isugu jira dhimasho iyo dhaawac soo kala gaaray Dhinacyada.
Ilo Wareedkaan ayaa sheegay in Maleeshiyaad hubeysan oo ka amar qaata Horjooge Mahad Qaley (Karatee), ayaa weeraray guri uu ku sugnaa Horgale Jaabiir oo ku yaala Suuqa Kalluunka ee Degmada Jilib, Horgalkaan ayaa ka soo jeeda Dalka Kenya, iyadoo is-rasaaseyntaani ay ku dhinteen 5-ka mid ah Maleeshiyaadka Shababka waxaana dhaawacyo kala duwan ka soo gaaray 8-kale oo uu ku jiro Horgale Jaabiir, arrintani ayaa waxaa sharaxaya Falanqeeye Deggan Dalka Finland oo lagu magacaabo Ciise Xasan.
Falanqeeye Ciise Xasan waxa uu yiri “Xiisadaan ayaa la sheegay inay ka bilaabatay ka dib markii Unug ka tirsan kuwa Ajaaniibta ay ka soo qafaaleen degaanka Kamsuuma Horjooge lagu magacaabo Maxamed Amiin oo ku beel ah Mahad Qaley isla markaasna madax ka ahaa Isbaarada Buundada waxaana la sheegay inuu socdo dadaalo xiisadaan lagu qaboojinaayo.
Khilaafkaas ayaa ku soo beegmay xilli inta degaannada Hirshabelle iyo Galmudug laga xoreeyay inta dhimana lagu wado dhawaan in la bilaabo doono xoreynta wajiga 2-aad ee degaannada inta lagu guda jiro bisha Ramadaan sida ay sheegeen Saraakiisha Dowladda Federaalka”.
SONNA EDATORIAL
