Diinta islaamka ma diidayso in uu insaanka xarragoodo, kama hor imaanayso in uu aadanaha is qurxiyo, is nadiifiyo oo uu muuqaal iyo aragti soo jiidasho leh uu yeesho.
Alle ayaa Qur’aankiisa ku sheegay wuxuuna yiri “KHUDUU SIINATAKUM CINDA KULLI MASJIDIN.” Hase yeeshee, markii xaragadu iyo is qurxinta xadkii ay lahayd la dhaafiyo oo la kala garan waayo waxa dhar xirashada quman ay tahay iyo waxa kale oo aan ku habboonayn in la gashado iyo in lagu xaragoodo, waxaa la noqonayaa waxa runta ah ee la yahay waxaana loo wada ekaanayaa wax kale oo aan wanaagsanayn.
Tusaalle: Haddii adiga oo gabar ah aad gashato Sarwaal iyo shaar kugu dheggan oo jirkaagu ka muuqanayo, shaki kuma jiro in aad u ekaanayso wax aan lab ahayn, Dhaddigna aan ahayn oo meel dhexe ah oo dadka aragtidooda jahwareerineysa isla markaana ku mashquulisa kala bixinta waxa runta ah oo aad tahay, sidaasna aad ku mutaysato qiimo dhac wayn ugu dambaynta iyadoo ay kuu horseedi karto inta shahwaddo ay ka tan badisay ee uu shaydaanku duufsaday kugu xad-gudbaan oo meeshaasi uu ka dhasho danbi aad adigu sabab u tahay.
Sida la wada ogsoon yahay xaragadu waa wax laga wada siman yahay marka Islaam la yahay, macnaha Muslimiin iyo gaalo, waana wax la isaga wada daydo marka ay tahay wax aan ka hor imaanayn dhaqanka dadkaasi ay leeyihiin iyo diinta ay haystaan, in kastoo Dadka haysta Diinta islaamka ay leeyihiin dhar xirasho la jaan qaadaya diintooda islaamka ah oo aad u qurux badan ahna mid dhawrsoon.
Ujeedka dharku waa asturnaanta gabadha muslimadda ah taas oo ay ku raali galinayso Rabbigeeda iyo wiilka gayaankeeda ah.
Ragguna sidoo kale waxaa loo jideeyay Dhar asturan lagu tukan karo oo ka reebban Xariir iyo dhar muujinaya cawradooda sida baryahan ay u bateen dhallin Soomaaliyeed ee Daba-gaabka dhagtay dhar kuwaas oo ka tagay tabiskii inoo ahaa Diinta iyo Dhaqan intaba.
Haddaba qormadaan kagama hadlayo waxa uu kala yahay dharka dumarka iyo kan ragga Soomaaliyeed ay xirtaan, laakiin waxaan rabaa in aan kaga hadlo ku dayshada indhaha la’ oo dhallinteena maanta qaar ka mid ah ay samaynayaan, gaar ahaan dhinaca dhar xirashada.
Anigu qof ahaan waan aaminsanahay in la isaga daydo wanaagga mar haddii Aadami la yahay wax kasta oo manafacaad leh, sida Aqoonta guud ee nolosha insaan kasta lagama maarmaanka u ah, laakiin waxay marnaba nafsadayda aysan ogolaan karin ku dayashada indho la’aanta ah ee ay ku kacayaan qaar ka mid ah dhallinyaradeen.
Waxaan ayaamahaan faras magaalaha (Bartamaha) Muqdisho ku soo badanaya dhallinyaro fara badan oo ku labisan Saraawiisha dabagaabka ah oo aan ku qumanayn shaqsiga islaamka ah ee la rabay in isaga ay ku daydaan dadka kale ee ka habaabay jidka Alle ee xishoodku ka dhintay ee wada muruxsan, kaligay ayaan is waydiiyey dhallinta soo baxaysa maxay mar kasta ugu daydaan una soo minguuriyaan dhallinta kale ee aan muslimka ahayn ee ku nool Qaaraadaha kale ee aan haysan Diinta Islaamka dadkooda? Maxaa ku qasbaya in iyaga oo muslimiin ah ay daba joog u noqdaan dhallinyaro iyaga la da’ah oo gaalo ah?
halkii ay iyagu ahaan lahaayeen Xiddigo (STARS) lagu daydo oo dadka aan islaamka ahayn tusiya wadooyinka toosan ee dhar xirashada qumman, timo xiirashada wacan, iyo dhamaan akhlaaqda toosan oo dhan.
Waa ayaan darro in maanta oo la marayo Qarniga 21_aad lagu shubto dhallinteen kuna fanaan labis xirashadiisa ay ceeb u arkaan dadkii ay ka soo minguuriyeen caruurtooda, isla markaana ku raali ahaadaan iyaga xiran dharkaas iyo dadka ay la agmarmarayaan ee wada Muslimka ah.
Fiiri adiga oo gashan Sarwaal Dabagaab ah oo qaab tolliinkiisa xitaa uu qaldan yahay oo aan soo gaarayn jilbahaaga, isla markaana maraya bartamaha magaalada gurigaagana uusan meeshaasi ka dhawayn haddii La adimo mid ka mid ah salaadaha faralka ah maxaad samayn lahayd? Waan ogahay in aad muslim tahay lagaana doonayo gudashada salaaddaas waajibka kugu ah ee waqtigeedu soo galay, Ma waxaad soo aadaysaa gurigii aad saaka ka soo tagtay si aad u soo xirato dhar quman oo aad salaadda lagaaga aqbalayo, mise waad iska sii joogaysaa meeshaas adiga oo arkay in salaaddii waqtigeedii la sii dhaafayo oo ay qeyrkaa guteen waajibkii lagu lahaa?.
Waxaa dhacda qaar dhahayo walaalow haddii gurigiinu meelan ka dhaw yahay igu caawi Macawiis aan Salaadda isaga saaro ama ku tukado bal maxaa galiyay tuugsi isagoo heli kara dhar saxan muxuuse ka ogyahay macawiista cidda iska leh, miyuusan ogeyn dharka la wada xirto in laga qaado cudurrada Maqaarka gala?!!
Dhaqanka Soomaalida kamaba mid ah in la xirto sarwaal dabagaab ah oo jilbahaaga ka koreeya, waana qalad in aad wejiga umadda iyo aragooda aad la hortimaado waxaas qaabka daran.
Fiiri mar kale adiga oo Waxaas baas xiran oo magaalada bartameeda maraya ayaa waxaa kaa horyimid Dhaqtarkaaga, macalinkaaga ama labadaada waalid ama dad aad xidid tihiin, ma waxaad kala hor imaanaysaa labiskaas qaawanida ah ee laga yaqyaqsoonaya adiga oo heli kara mid ka duwan oo aragtidiisa laga wada raali noqon lahaa.
Ugu dambayn Dabagaabku iyo xirashadiisaba waa ku ceeb ruuxa sharafta leh ee Soomaaliyeed ee Muslimka ah, mana ka mid aha dharka dhaqanka iyo Diinta Islaamka ku habboon xirashadiisa mar haddii uu Qaawanaan u dhaw yahay.
Haddaba waxaan kula talin lahaa Culumada, Macallimiinta, Waalidiinta iyo Hay’adaha u xilsaaran ilaalinta Diinta iyo Dhaqanka inay Wacygalin ballaaran ka sameeyaan dhaqankan silloon intuusan faafin uusan guri walba galin.
WQ: C/risaaq Absuge
